افزایش ظرفیت رشته های پزشکی با رویکرد جبران کمبود پزشک
دانشگاه فارسی: تمایل زیاد داوطلبان به رشته های پزشکی و کمبود پزشک سبب شد که شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور برای افزایش ظرفیت پذیرش در رشته های پزشکی تصمیمی جدی بگیرد تا با نگاه مثبت به جبران کمبود پزشک در کشور، این مصوبه به مدت پنج سال ادامه یابد.
به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، کنکور سراسری حدود ۵۱ سال است که در نظام آموزش عالی ایران قدمت دارد و هر ساله جنجال هایی بر این کارزار مهم و آینده ساز وجود داد که البته مهم ترین مسئله در این حوزه تقاضای داوطلبان آن در رشته علوم تجربی و تمایل برای رشته های پزشکی است که بیشترین آمار را به خود اختصاص می دهد.
گروه آزمایشی علوم تجربی به علت رشته های پرطرفدار دامپزشکی، پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی هر ساله بخش اعظمی از داوطلبان آزمون سراسری را به خود اختصاص می دهد؛ سال ۱۴۰۰ هم این رکورد با تعداد ۵۵۴ هزار و ۸۶۰ داوطلب از آن این گروه آزمایشی شد. همینطور دختران بیشتر از پسران جهت شرکت در این آزمون ثبت نام کردند که تعداد آنها به ۳۵۷ هزار و ۹۷۵ نفر می رسد؛ آمار پسران هم ۱۹۶ هزار و ۸۸۵ نفر است.
اکثریت داوطلبان کنکور بیشترین تمایل برای رشته های پزشکی دارند و کارزار کنکور هرساله با بالاترین آمار در گروه علوم تجربی برگزار می گردد که خود نشان داده است باید ظرفیت پذیرش رشته های پزشکی افزایش یابد تا داوطلبان با امید بیشتری برای تحصیل در این رشته ها اقدام نمایند و هم نرم وجود پزشک به ازای هر فرد در ایران هم به حد مطلوبی برسد.
اینکه ۱۵ درصد صندلی های دانشگاه ها جنبه رقابتی دارد، به شکلی برای خیلی از داوطلبان مشکل ساز است چون نه می توانند آن رشته ای که را می خواهند انتخاب کنند، نه این که تلاش آنها در نهایت نتیجه بخش خواهد شد، در واقع رقابت برای رشته های پزشکی عرصه را برای همه تنگ کرده و کمبود پزشک هم مهم ترین موضوعی بود که سبب شد افزایش ظرفیت پذیرش رشته های پزشکی در دستور کار شورایعالی انقلاب فرهنگی قرار گفت و الان به تصویب رسیده است.
به همین منظور شورایعالی انقلاب فرهنگی روز ۱۸ آبان ماه در یکصد و پنجاه و پنجمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور با افزایش ظرفیت سه هزار نفری رشته های پزشکی در مدت پنج سال موافقت نمود تا شاید بخشی از مشکلات داوطلبان رشته های پزشکی حل شود و مشکل کمبود پزشک هم بعنوان موضوعی لاینحل باقی نماند.
اینکه تصمیمی گرفته شده است تا داوطلبان گروه علوم تجربی بتوانند در مدت پنج سال، هرساله سه هزار نفر ظرفیت پذیرش بیشتری داشته باشند تا مسیر تحصیل در رشته های پزشکی برای داوطلبان فراهم گردد، از یک جنبه که مشکل کمبود پزشک در کشور هم حل می شود هم بسیار اثرگذار است، چون حالا برپایه آمار سازمان جهانی بهداشت، سرانه تعداد پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت ایران حدود ۱۶ پزشک است که در مقایسه با سایر کشورها، ایران در وضعیت مطلوبی قرار دارد، این در شرایطی است که با وجود فارغ التحصیلی حدود ۵۰ هزار دانشجوی پزشکی کشور، این سرانه بزودی به شاخص ۲۰ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر خواهد رسید.
این آمارها نشان داده است که ایران کمبود پزشک دارد و اگر این مورد پذیرش دانشجویان در رشته های پزشکی حتی پنج سال ادامه پیدا کند چون بر مبنای برآوردهای انجام شده کشور ایران نیازمند ۲۲۵ هزار پزشک است، حدودا ۱۵ سال متوالی باید با ظرفیت بالا، دانشجوی پزشکی جذب شود تا بتوان این ظرفیت را پر کرد.
اینکه داوطلبان به رشته های پزشکی، داروسازی، دامپزشکی و دندانپزشکی علاقه دارند، بیشتر بخاطر جایگاه این پزشکان در جامعه است و خیلی از خانواده ها به علت جایگاه والای پزشکان تمایل زیادی به تحصیل فرزندان خود در این رشته ها را دارند اما همه خوب می دانیم که نباید الزامی برای تحصیل فرزندان در یک رشته خاص باشد و باید فرزندان این مرز و بوم برپایه تمایل ادامه تحصیل دهند.
کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ با برگزاری آزمون عمومی و اختصاصی هر یک از گروههای آزمایشی کنکور در تاریخ ۹ تا ۱۲ تیرماه ۱۴۰۰ در ۴۱۴ شهرستان و بخش مختلف کشور و سه هزار و ۵۲۲ حوزه امتحانی و ۱۱ کشور خارجی با رقابت یک میلیون و ۱۱۱ هزار و ۸۱۸ نفر داوطلب برگزار گردید. همینطور تعداد ۶۶۲ هزار و ۱۱۴ داوطلب زن و تعداد ۴۴۹ هزار و ۷۰۴ داوطلب مرد در کنکور سراسری ۱۴۰۰ ثبت نام کردند که برای در مجموع تعداد یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۹۳۱ کارت کنکور صادر شد.
به هر حال رقابت کنکور سراسری تنها به ۱۵ درصد صندلی های دانشگاه ها اختصاص دارد و ۸۵ درصد کرسی های دانشگاه بدون آزمون و رقابت جدی، برای داوطلبان امکان ورود به دانشگاه ها را بوجود آورده است و در واقع ۷۰ درصد افراد شرکت کننده در کنکور، متقاضی رشته های پزشکی هستند.
به همین منظور سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا عنوان کرد: به رغم این که ظرفیت آموزش پزشکی کشور از ۲۷ دانشگاه در ۲۰ سال قبل به ۵۷ دانشگاه رسیده ولی ظرفیت پذیرش تغییر جدی نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: ما مشکل کمبود پزشک داریم بخصوص پزشک متخصص چون نسبت آن سبب شده که ایران در رتبه های پایینی در سطح جهان و منطقه قرار گیرد. تعداد فارغ التحصیلان پزشکان عمومی و متخصصان حوزه های پزشکی کم است؛ این که رتبه ما در سطح منطقه و جهان چند است برای ما تعیین کننده نیست؛ اگر پزشک به اندازه کافی داشتیم، برای افزایش ظرفیت رشته های پزشکی اقدام نمی کردیم.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: با عنایت به این که ظرفیت دانشگاهی در ایران توسعه پیدا کرده و تقاضای داوطلبان باهوش برای رشته های پزشکی بالا است، با محاسباتی که صورت گرفت قرار شد بین سه تا پنج هزار ظرفیت کنکور را در رشته های پزشکی افزایش دهیم. البته اگر این مورد پنج سال ادامه پیدا کند چون بر مبنای برآوردهای انجام شده کشور ایران نیازمند ۲۲۵ هزار پزشک است و این ظرفیت اگر تامین گردد، حدودا ۱۵ سال متوالی باید با ظرفیت بالا، دانشجوی پزشکی جذب نماییم تا بتوانیم این ظرفیت را پر نماییم.
عاملی تصریح کرد: یکی از بهترین نتایج اجرای افزایش ظرفیت رشته های پزشکی این است که فرزندان ایرانی در کشورهای مختلف آواره نمی شوند، چون حالا این افراد به روش های مختلفی به کشورهای دیگر برای تحصیل رجوع می کنند و در این راستا خیلی از خانواده ها برای پرداخت هزینه های تحصیل فرزندان خود در رشته های پزشکی در خارج از کشور با مشکل مواجه می شوند.
وی در ادامه به این مورد که در کنکور سراسری رقابت برای درصد کمی از صندلی ها است هم اشاره نمود و خاطرنشان کرد که تنها ۱۵ درصد صندلی های دانشگاهی جنبه رقابتی دارند و هم اکنون جنجال اصلی برای برگزاری کنکور سراسری روی این میزان صندلی های دانشگاه ها در رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی است.
وی به تأثیر معدل در کنکور ۱۴۰۲ اشاره نمود و اضافه کرد: در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ حدود ۶۰ درصد ارزیابی داوطلبان به عهده آموزش و پرورش و ۴۰ درصد در ارتباط با کنکور سراسری است و این محاسبه ظرفیت از راه معدل دانش آموزان است و با معدل گیری و بر اساس آن، تأثیر قطعی در ارزیابی نهایی صورت می گیرد.
عاملی در ادامه درباره ۱۵ درصد صندلی های دانشگاه که جنبه رقابتی دارد، توضیح داد: ۸۵ درصد افراد بر اساس علایق خود می توانند در رشته مورد تقاضای خود تحصیل کنند. بعضی از سیستم های آموزشی در دنیا سیستم هایی است که باز است و هر فرد هر رشته ای را درخواست می کند، می تواند روی صندلی آن بنشیند اما بیرون آمدن از آن کار سختی است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: به خاطر این شرایط فرد فارغ التحصیل نمی تواند به سادگی شرایط و استانداردها را احراز کند. حالا ۸۵ درصد صندلی های دانشگاه های کشور به علت این ظرفیت رقابتی نیستند و این امکان وجود دارد که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر داوطلب کنکور سراسری بتوانند در رشته های مختلف دانشگاهی قبول شوند اما رقابت بر سر آن ۱۵ درصد صندلی هاست.
وی درباره این که چه اقداماتی برای افزایش رقابت در کنکور سراسری میتوان انجام داد، خاطرنشان کرد: موضوعی که سبب تقویت رقابت می شود، این است که همه رشته های تحصیلی باید در عرصه ایجاد اشتغال و بازار کار جایگاهی داشته باشند؛ چونکه وقتی شغل در رابطه با بعضی از رشته های خاص وجود داشته باشد، رقابت به آن رشته ها کشیده می شود.
عاملی افزود: نظام پیشرفت کشور توجه لازم را به علوم انسانی و اجتماعی و ظرفیت های علوم پایه ندارد و رشته های کشاورزی که نیاز اساسی کشور است، تعداد متقاضی کمی دارد. اگر مسیر رشد و پیشرفت کشور چند رشته ای شود، همه رشته ها اهمیت پیدا می کنند که ضروریست این مورد را اصلاح کرد.
وی به مصوبه جلسه ۸۴۳ شورایعالی انقلاب فرهنگی در خصوص «سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از آخر متوسطه)» هم اشاره نمود و عنوان کرد: اجرای مصوبه این شورا برای اصلاح کنکور از سال ۱۴۰۲ روشی اعتمادآفرین است. حالا نظام سنجش و پذیرش ساختاری قابل اعتماد دارد و اگر نواقصی هم وجود دارد تا اجرایی شدن مصوبه باید برطرف شود. ازاین رو باید گفت نظام سنجش و پذیرش آزمون سراسری یکی از مزیت هایش اعتمادآفرینی، امنیت و سلامت آزمون ها است.