دور زدن قانون حمایت از محصولات تولید داخلی؛
سرنوشت حسگرهای پایش نبض زمین در هاله ای از ابهام!
دانشگاه فارسی: در صورتیکه پژوهشگران پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله با همکاری بخش خصوصی مبادرت به طراحی و ساخت حسگرهای شتاب نگار کردند و تا حالا علاوه بر آنکه زلزله ها را رکورد کرده و چند ایستگاه نیز به این حسگر مجهز شده است، ولی حالا این محصول از فهرست پشتیبانی از تولید داخل به سبب رقیب نمونه خارجی بودن خارج شده و بازاری برای این محصول برای کشور لرزه خیزی چون ایران ایجاد نشده است.
به گزارش دانشگاه فارسی به نقل از ایسنا، ایران در کمربند چین خورده آلپ – هیمالیا واقع شده و مرور تاریخچه لرزه خیزی آن نشان میدهد که ایران یکی از نواحی لرزه خیز دنیا است که در بیشتر بخش های آن، لرزه خیزی در ارتباط مستقیم با تجدید فعالیت گسل ها است و بیشترین تکاپوهای لرزه خیزی آن در امتداد گسل های فعال روی می دهد. بر این اساس خیلی از کشورهای دنیا از دهه های گذشته استفاده گسترده از سنسورهای شتابنگاری را در دستور کار خود قرار داده اند. در این راه پژوهشگران کشور از شروع دهه ۹۰ مبادرت به طراحی این سنسورها کردند.
در صورتیکه سنسورهای شتاب نگار IIEES-HAT از سال ۹۴ رونمایی گردید و تعدادی از ایستگاه های گاز مجهز به این سنسورها بمنظور قطع جریان گاز در هنگام زلزله شدند، ولی هنوز این محصول دانش بنیان ایران از دید واردکنندگان، رقیب محصولات خارجی بشمار می رود و امکان فروش آن در کشور فراهم نشده است.
این دستگاه تا حالا توانسته است زلزله های ثبت شده در کشور را رکورد کند و نتایج عملکرد آن نیز به دستگاهها ارسال شده است، ولی همچنان اصرار مدیران دستگاهها بر واردات این تجهیزات است.
بگفته سرپرست تیم ساخت سنسورهای شتاب نگار IIEES-HAT هم اکنون این محصول به سبب واردات آن، در کشور فروش چندانی نداشته است و انتظار ادامه حیات برای این محصول در کشور وجود ندارد.
عملکرد خوب شتابنگار ایرانی در ثبت زمینلرزه ها
دکتر انوشیروان انصاری، دانشیار پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفت و گو با ایسنا با اعلان اینکه در این پژوهشگاه از سال ۱۳۹۰ مبادرت به ساخت تعدادی از تجهیزات لرزه نگاری و شتابنگاری کردیم، اظهار داشت: این پروژه با کمک بخش خصوصی اجرائی شد و در نهایت موفق به طراحی و ساخت شتابنگارها شدیم.
وی افزود: این شتابنگارها، تست های عملکردی زیادی را پاس کردند و در پروژه های مختلفی همچون سد "هیربی" در استان کرمانشاه، سد "دز" و "مسجد سلیمان" نصب شدند.
انصاری با اشاره به کارایی شتابنگاری تولید شده، توضیح داد: زمانی که زلزله سرپل ذهاب رخ داد، کلیه شتابنگارهایی که در سد هیربی نصب شده بود، شتاب آنرا به خوبی ثبت و گزارش آن تهیه شد و به وزارت نیرو ارسال کردیم.
دانشیار پژوهشکده مدیریت خطر پذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، اظهار نمود: این اقدامات سبب شد که بعنوان نخستین شتابنگارهای ساخت داخل، وارد فهرست فروشندگان شتابنگارهای مدیریت منابع آب ایران شویم.
وی با تاکید بر این که علاوه بر اینها این شتابنگار در یکی از ایستگاه های نمونه قطع جریان گاز هنگام زلزله نصب گردید، افزود: قطع جریان گاز هنگام زلزله پروژه ای است که از طرف پژوهشگاه بین المللی زلزله اجرائی شد که طی آن یک نمونه دیگر از نصب این شتابنگار در ایستگاه والفجر اجرا شد و در آن این ایستگاه گاز مجهز به ۳ تا از حسگرهای شتابنگارها شد.
انصاری، افزود: همین طور نمونه دیگر این سنسورها در حیاط این پژوهشگاه نصب و موفق به ثبت زلزله های رودهن شدند و گزارش آن نیز به چاپ رسید.
دور زدن قوانین به نفع خرید خارج
این محقق حوزه زلزله اشاره کرد: به جز مواردی که در بالا اشاره کردم، بنا به دلیلهای گوناگون بازار فروشی برای این سنسورها در کشور ایجاد نشد.
وی ذائقه و اولویت مدیران را یکی از دلیلهای عدم فروش این محصول های تک در زمینه زلزله عنوان و اشاره کرد: بسیاری از مدیران به خرید حسگرهای خارجی تمایل دارند تا خرید از حسگرهای داخلی و این در حالیست که دراین زمینه در کشور قوانین خرید از نمونه داخلی وجود دارد.
انصاری تصریح کرد: بر طبق این قانون، اگر ما به ازای داخلی از محصولات خارجی در کشور موجود باشد، دستگاه های دولتی مکلف هستند مابه ازای داخلی را خریداری کنند و مجاز به خرید محصول خارجی نیستند.
وی اجرای این قانون را در امتداد پشتیبانی از محصولات تولید داخل ذکر کرد و افزود: ولی اتفاقی که دست کم در زمینه زلزله شناسی و ثبت زلزله ها رخ داده است، این است که متاسفانه تعدادی از دستگاه های دولتی مشخصات فنی را به عمد و یا به سهو به شکلی دستکاری می کنند که خارج از نیاز واقعی باشد و با این اقدام دیگر آن محصول داخلی منطبق به مشخصات فنی نگنجد.
انصاری افزود: چنین اقدامی در جهت خرید خارجی دستگاهها و دور زدن قانون پشتیبانی از محصولات تولید داخلی است.
وی با تاکید بر این که این اتفاق برای حسگرهای شتابنگاری پژوهشگاه بین المللی زلزله رخ داده است، تصریح کرد: بعنوان نمونه در سامانه قطع جریان گاز هنگام زلزله، مشخصات حسگرهای مورد نظر را طوری ارتقا دادند که دیگر حسگرهای ساخت داخل در این مشخصات قرار نگرفت.
دانشیار پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، افزود: هر قدر ما در جلسات عنوان کردیم که در شهری مانند تهران با این سطح نویز بالا سنسورهایی با چنین مشخصاتی نیاز نیست، ضمن آنکه ما خودمان در این عرصه فعال هستیم، کسی توجهی نکرد و در نهایت حسگرهای شتابنگاری از خارج خریداری شد.
سرنوشت غم انگیزه پروژه پایش زلزله در کشور
انصاری با اشاره به سرنوشت حسگرهای ساخت داخل، اشاره کرد: امروز که من با شما صحبت می کنم، حدودا برای حسگرهای شتابنگاری که ما تولید کردیم، فروش زیادی نداشتیم و شرکت دانش بنیانی هم که برای این منظور تاسیس شده بود، با مشکلات زیادی مواجه می باشد.
وی با اعلان اینکه ما زیاد امیدوار نیستیم که در آینده این محصول دانش بنیان به حیات خود ادامه دهد، اظهار داشت: اتفاق دیگر رخ داده این است که دست اندرکاران واردات، بدین سبب که محصول داخلی را رقیب خود می دانند، گفته هایی درباره محصول داخلی اعلام می کنند تا محصول داخلی را از گردونه خارج کنند.
وی افزود: هر چقدر اعلام کردیم که پژوهشگاه زلزله بعنوان یکی از نهادهای علمی کشور در حوزه زلزله شناسی و مهندسی زلزله است و همه تست های آن پاس شده است، کسی توجه نکرد و با فضاسازی منفی ایجادشده در محیط خارج از پژوهشگاه زلزله، از بین بردن این محصول تولیدشده کار ساده ای خواهد بود.
انصاری با اعلان اینکه این سرنوشت محصولی است که در کشور تولید شده است، اضافه کرد: حالا این محصول در کشور وجود دارد و باز هم اعلام می نماییم که هر کسی که مایل است، می تواند از این محصول تست بگیرد و نتیجه عملکردی آنرا ببیند.
بگفته یکی از پژوهشگران ساخت این حسگر، این شتابنگار تنها حسگر ایرانی بود که زلزله سرپل ذهاب را ثبت کرد، ضمن آنکه این شتابنگار زلزله بزرگ رودهن با بزرگای بیش از ۴ را که فاصله آن تا پژوهشگاه زلزله حدود ۷۰ تا ۸۰ کیلومتر بوده است، به خوبی ثبت کرده است.
انصاری، در پاسخ به این پرسش که معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری برای پشتیبانی از این محصول چه خدماتی را ارائه کرده است، اظهار داشت: ما شرکت دانش بنیانی که برای ساخت این شرکت تاسیس کردیم، مجوز دانش بنیانی را برای ما صادر کردند، ولی شاید ما هم در زمینه بازاریابی خیلی فعالیتی نتوانستیم انجام دهیم.
منبع: دانشگاه فارسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب