کفش های بدبوی هندی یک جایزه جهانی گرفتند!
به گزارش دانشگاه فارسی، مقصر اصلی در ایجاد بوی بد در کفش ها، یک باکتری به نام Kytococcus sedentarius است که در کفش های عرق کرده رشد می کند. دو پژوهشگر هندی با انجام بررسی هایی راهکاری ساده و کاربردی را برای از بین بردن این بوی بد کشف کردند.
غزال زیاری: حدودا در هر خانه ای یک یا چند جفت کفش پیدا می شود که بوی خیلی بدی می دهند. حالا تصور کنید که این مشکل در ابعاد بزرگ تری رقم بخورد؛ وقتی که همه کفش ها روی یک جاکفشی چیده می شوند، یک مشکل عظیم خانگی پیش رو خواهد بود.
دو پژوهشگر هندی در برخورد با چنین مشکلی به این نتیجه رسیدند که این مساله فقط در ارتباط با بوی بد نیست، بلکه پای علم هم در بین است. آنها به بررسی این مساله پرداختند که چگونه کفش های بدبو تجربه استفاده از جاکفشی را تغییر می دهند. همین ایده غیرمعمول، درنهایت منجر گردید تا این محققان جایزه ایگ نوبل را مال خود کنند؛ جایزه ای که هر ساله به تحقیقات علمی عجیب اما خلاقانه اهدا می شود.
مطالعه درباره ی کفش های بدبو از کجا آغاز شد؟
یکاش کومار ۴۲ ساله، استادیار طراحی دانشگاه شیف نادار در نزدیکی دهلی، استاد سابق سارتاک میتال ۲۹ ساله بود. ایده مطالعه درباره ی کفش های بدبو برای بار اول در همین دانشگاه به ذهن این دو رسید. میتال در این رابطه توضیح داد: «راهروهای خوابگاه اغلب پر از کفش هایی بود که بیرون اتاق های دونفره رها شده بودند. اول با خودم فکر کردم که چرا یک جاکفشی شیک و جمع وجور برای دانشجوها طراحی نکنیم؟ اما وقتی دقیق تر نگاه کردیم، متوجه شدیم که مشکل اصلی، شلوغی و بی نظمی کفش ها نیست، بلکه بوی بد مداوم آن هاست.»
او افزود: «مسئله نبود جا یا کمبود جاکفشی نبود؛ فضای کافی وجود داشت. مشکل عرق زیاد پاها و استفاده مداوم از کفش ها بود که موجب ایجاد این بوی بد می شد.» در ادامه آنها با طرح سؤال هایی، یک نظرسنجی را در خوابگاه ها انجام دادند: "وقتی کتانی هایتان بو می دهند، تجربه کلی شما در استفاده از جاکفشی خراب می شود؟"
نتایج نظرسنجی از ۱۴۹ دانشجو که ۸۰ درصدشان پسر بودند، بدین ترتیب بود:
بالاتر از نیمی از دانشجویان به خاطر بوی کفش های خودشان یا دیگران خجالت زده شده بودند. حدودا همه آنها در خانه هایشان از جاکفشی استفاده می کردند. حدودا هیچ یک از شرکت کنندگان در نظرسنجی از محصولات ضد بوی موجود در بازار اطلاعی نداشت. ترفندهای خانگی مثل گذاشتن چای کیسه ای، پاشیدن جوش شیرین یا اسپری دئودورانت هم کارساز نبودند. از بو تا باکتری
دو پژوهشگر در ادامه به سراغ بُعد علمی ماجرا رفتند. مقصر اصلی، باکتری ای به نام Kytococcus sedentarius است که در کفش های عرق کرده رشد می کند. در آزمایش ها مشخص شد که یک تابش کوتاه نور فرابنفش (UVC)C می تواند با از بین بردن باکتری ها، بوی بد کفش ها را محو کند.
در مقاله انتشار یافته از طرف این محققان می خوانیم: «در هند حدودا در هر خانه ای، یک جاکفشی وجود دارد و ساخت یک جاکفشی که کفش ها را بدون بو نگه دارد، تجربه عالی، خاص و متفاوتی خواهد بود.» یعنی آنها کفش های بدبو را به مجالی برای بازطراحی جاکفشی سنتی تبدیل کردند.
نتیجه تحقیقات چیزی فراتر از یک مقاله ساده بود: نمونه اولیه جاکفشی مجهز به لامپ UVCساخته شد که علاوه بر آنکه می شد کفش ها را در آن قرار داد، بلکه آنها را ضدعفونی نیز می کرد.
برای آزمایش این جاکفشی مدرن، کفش های ورزشکاران دانشگاه که به شدت بو می دادند، در داخل جاکفشی قرار داده شدند و ازآنجاکه بیشترین تجمع باکتری نزدیک پنجه کفش است، نور UVC روی همان قسمت از کفش ها متمرکز شد. در ابتدا بوی کفش ها "شدید، تند و شبیه پنیر فاسد" توصیف شد؛ پس از ۲ دقیقه، بو "خیلی کم و شبیه بوی لاستیک سوخته ملایم" شد و پس از ۴ دقیقه، بوی بد کفش ها بطورکامل از بین رفت و فقط "بوی متوسط لاستیک" باقی ماند. پس از ۶ دقیقه، کفش ها بطورکامل بدون بو و خنک بودند؛ اما اگر مدت تابش بیش ازحد می شد (بین ۱۰–۱۵ دقیقه)، بوی "لاستیک سوخته شدید" حس می شد و کفش ها داغ می کردند.
نتیجه ای که این پژوهشگران به آن دست پیدا کردند این بود که زمان بندی در علم حرف اول را می زند.
پیشنهاد ساخت جاکفشی UVC در همین مرحله متوقف گردید تا اینکه تیم اهدا کننده جایزه بین المللی ایگ نوبل به سراغ این محققان هندی رفت. این جایزه هرساله به ۱۰ پژوهش که هدفشان "خنداندن و سپس واداشتن افراد به فکر " است، اهدا می شود.
کومار دراین باره اظهار داشت: «ما اصلاً خبر نداشتیم که چنین جایزه ای وجود دارد. مقاله ما در ارتباط با سال ۲۰۲۲ میلادی بود و آنرا برای هیچ جا نفرستاده بودیم. خود تیم ایگ نوبل ما را پیدا کرد و با ما تماس گرفت. همین خودش هم آدم را می خنداند و هم به فکر وا می دارد. این جایزه به مفهوم تأیید علمی نیست، بلکه برای جشن گرفتن بخش بامزه علم است. بسیاری از تحقیقات، کارهای علمی بی پاداش هستند که از روی عشق انجام می شوند و اهدای این جایزه راهی برای شناساندن آن هاست.»
دیگر برنده های جایزه ایگ نوبل امسال
البته این دو پژوهشگر هندی، تنها برندگان جایزه ایگنوبل امسال نبودند و علاوه بر جاکفشی جادویی، جوایز دیگری هم به محققان دیگری اهدا شد:
زیست شناسان ژاپنی که برای دور کردن مگس ها، گاوها را رنگ کردند. مارمولک های رنگین کمانی در توگو که عاشق پیتزای چهار پنیری اند. متخصصان اطفال آمریکایی که فهمیدند سیر، شیر مادر را خوشمزه تر می کند. محققان هلندی که نشان دادند الکل مهارت زبانی خارجی را تقویت می کند، اما خفاش های میوه خوار را در پرواز گیج می کند. مورخی که رشد ناخن شستش را برای ۳۵ سال ردیابی کرده بود. فیزیکدانانی که درباره ی اسرار سس پاستا مطالعه کردند.
پایان ماجرا یا شروع راه؟
این جایزه برای این محققان هندی، فقط یک افتخار نبود بلکه بار مسئولیت روی دوش آنها را سنگین کرده است. کومار دراین باره اظهار داشت: «فراتر از شناخته شدن، حالا بار بزرگی روی دوش ما قرار داده شده است؛ باید درباره ی مسائلی مطالعه نماییم که دیگران به آن فکر نمی کنند. باید بیشتر سؤال بپرسیم.»
بدین ترتیب میتوان این گونه اظهار داشت که کتانی های بدبوی امروز می توانند الهام بخش علم فردا باشند.
منبع: BBC
اول با خودم فکر کردم که چرا یک جاکفشی شیک و جمع وجور برای دانشجوها طراحی نکنیم؟ در ابتدا بوی کفش ها شدید، تند و شبیه پنیر فاسد توصیف شد؛ بعد از ۲ دقیقه، بو بسیار کم و شبیه بوی لاستیک سوخته ملایم شد و بعد از ۴ دقیقه، بوی بد کفش ها بطورکامل از بین رفت و فقط بوی متوسط لاستیک باقی ماند. مقاله ما در رابطه با سال ۲۰۲۲ میلادی بود و آن را برای هیچ جا نفرستاده بودیم.
منبع: دانشگاه فارسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب