کشف گور اشرافی سه هزار ساله در خراسان با جواهرات طلا!
به گزارش دانشگاه فارسی، اخیراً در منطقه باستانی تپه چلو در خراسان، آرامگاه 3000 ساله ای کشف شده که متعلق به یک نوجوان اشراف زاده بوده است و در آن جواهرات طلا، جعبه لوازم آرایش با نقش عقرب و مار و زیورآلات مختلف دیگری یافت شده است.
غزال زیاری: اخیراً باستان شناسان موفق به کشف آرامگاه باشکوه یک نوجوان در ایران شدند که بالاتر از سه هزار سال پیش در منطقه ای که قسمتی از تمدن خراسان بزرگ بوده زندگی می کرده.
این زن جوان در سن ۱۸ سالگی به مرگ طبیعی درگذشته و اشیای قیمتی مختلفی در قبر او کشف شده که همچون آنها میتوان به جواهرات طلایی اشاره نمود. همین جواهرات نشان میدهد که این زن جوان از خانواده ای ثروتمند و دارای مقام موروثی بوده است.
نتایج این کشفیات در ماه آوریل در مجله علمی Iran انتشار یافته است.
تپه چلو، محل دفن نوجوان ثروتمند
آرامگاه این دختر نوجوان در محوطه دیرینه شناسی "تپه چلو" در استان خراسان شمالی واقع شده که یکی از غنی ترین گورهای کشف شده در تمدن خراسان بزرگ بشمار می رود.
دکتر علی وحدتی، عتیقه شناس و نویسنده اصلی این مطالعه، با اشاره به اشیای کشف شده از این گور، از یک جعبه مستطیلی از جنس سنگ سیاه و غنی از ماده معدنی کلریت یاد کرد که با نقش های کنده کاری شده مار و عقرب تزئین شده است.
این جعبه برای نگهداری لوازم آرایشی، خصوصاً سرمه (نوعی پودر معدنی سیاه که در گذشته بعنوان خط چشم استفاده می شده)، به کار می رفته است. محققان براین باورند که نقش های مار و عقرب احتمالا در آن دوره تاریخی جنبه های آیینی یا حفاظتی داشته اند.
جالب اینجاست که قبل از این نمونه مشابه به این جعبه در آرامگاهی متعلق به عصر برنز در منطقه باستانی باختر (که امروزه قسمتهایی از افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان را شامل می شود) کشف شده بود. براساس گفته ی دکتر وحدتی چنین پیداست که سنگ مورداستفاده برای ساخت جعبه تپه چلو نیز از همان منطقه وارد شده باشد.
تمدن خراسان بزرگ
در سال ۲۰۰۶ میلادی بود که دکتر وحدتی برای نخستین بار و در جریان بررسی دیرینه شناسی یک حوزه آبریز، محوطه تپه چلو را کشف کرد؛ هرچند که تا سال ۲۰۱۱ امکان کاوش در آنرا نداشت.
تا به امروز ۴۸ گور در این محوطه کشف شده اند که در خوشه هایی پراکنده و زیر تپه های کم ارتفاع واقع شده اند. بیشتر این گورها به دوره "مجتمع دیرینه شناسی باختر-مارجیانا" (BMAC) بازمی گردند که قسمتی از تمدن خراسان بزرگ در عصر برنز به شمار می رفته است. این تمدن دارای سکونت گاه های مستحکم و معماری یادمانی بوده و با سرزمین های بین النهرین و تمدن دره سِند تجارت داشته و درنهایت در سده ۱۳ قبل از میلاد مسیح گرفتار زوال شده است.
بااین وجود، برخی از گورهای این سایت باستانی حتی به دوره ای کهن تر، یعنی عصر مس سنگی (Chalcolithic) در هزاره چهارم قبل از میلاد برمی گردند که نشان می دهند سکونت در تپه چلو از آن زمان شروع شده بوده است.
گور شماره ۱۲
آرامگاه این دختر نوجوان که در سال ۲۰۱۳ میلادی کشف شد، تحت عنوان "گور شماره ۱۲" شناخته می شود و این نخستین باری است که بطور کامل و دقیق در چارچوب یک پژوهش علمی مورد بررسی قرار گرفته. بااینکه هنوز سن دقیق این آرامگاه معین نمی باشد، اما محققان براین باورند که این زن در اواخر هزاره سوم قبل از میلاد زندگی می کرده.
جسد وی در حالت چمباتمه ای و بر پهلوی راست دفن شده بود و صورتش به سوی جنوب شرقی چرخیده بود. بگفته محققان، این نوع تدفین، سنتی دیرینه در سایت تپه چلو بوده است.
در کنار اسکلت این دختر جوان جعبه لوازم آرایش حاوی دو گوشواره طلا، یک انگشتر طلایی، چند سنجاق عاجی و برنزی (ازجمله سنجاقی به صورت دست)، یک آینه برنزی، چند ظرف سفالی و یک مُهر استامپی برنزی با نقش پای انسان یافت شده است.
وحدتی در ادامه به این نکته اشاره نمود که مهرهای مشابهی هم در سایت های عصر برنز جنوب ایران نیز کشف شده اند و این مهر را نشانه ای از جایگاه اجتماعی و نقش فعال این زن جوان در جامعه خود می داند. وحدتی بعلاوه یادآوری کرد که سنجاق های عاجی و مهره های لاجوردی نشان می دهند که جامعه محل زندگی این زن، دارای روابط تجاری بلندمدتی با دیگر تمدن های باستانی، همچون افغانستان امروزی و تمدن دره سِند بوده است.
طبق گفته دکتر وحدتی، دختر جوان دفن شده در گور شماره ۱۲، فردی مهم و با جایگاه اجتماعی بالا بوده؛ هر چند که در زمان مرگ بسیار جوان تر از آن بوده که خودش به این جایگاه رسیده باشد. به همین خاطر و به احتمال زیاد، این مقام و ثروت را بصورت موروثی و بوسیله خانواده یا بوسیله تولد یا ازدواج به دست آورده بوده است. وحدتی در این رابطه اظهار داشت: «وجود چنین ثروتی در آرامگاه یک نوجوان، در کل تاریخ دیرینه شناسی تمدن خراسان بزرگ بی سابقه است. در این مرحله تنها می توانیم به جایگاه اشرافی موروثی فکر نماییم که با ساختار سلسله مراتبی جامعه تمدن خراسان بزرگ همخوانی دارد.»
منبع: livescience
منبع: دانشگاه فارسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب