كارنامه سال اول دولت مردمی _ ۶۵
قدرشناسی از نخبگان علمی و تدوین طرح منش استادی
به گزارش دانشگاه فارسی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تعامل با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری زمینه را برای حمایت بیشتر از افراد برتر آزمون سراسری، المپیادهای دانش آموزی و دانشجویی طی توافق نامه ای سه جانبه با این معاونت و بنیاد نخبگان فراهم آورد.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، یکسال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می گذرد، دولتی که به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خویش را شروع کرد و به اذعان خیلی از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت های بعد از انقلاب، هیچ دولتی به اندازه دولت سیزدهم و آیت الله رئیسی میراث دار مشکلات، ضعف ها و نقصهای برجای مانده از دولت قبل از خود نبوده است.
وضعیت بد شاخصهای کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش ها که ماحصل سیاستگذاری ها و اقدامات نادرست سالهای قبل از ۱۴۰۰ بود، شرایطی را رقم زد که به قول آیت الله رئیسی در نخستین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، اولین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود!
با اینحال گرچه چالش ها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسؤلان دولت سیزدهم شامل رئیس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یکسال گذشته علاوه بر رفع خیلی از چالش های گذشته و کوشش برای ریل گذاری صحیح برای حرکت به سمت شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی هم در حوزه های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می آید با گذشت یک سال از استقرار دولت حالا نوبت به بازخوانی آن رسیده است.
در این گزارش به بررسی عملکرد دولت در دو معاونت فرهنگی و اجتماعی و آموزش وزارت علوم و اقدامات انجام شده در این حوزه خواهیم پرداخت.
نزدیک به یک سال از زمان انتخاب محمدعلی زلفی گل بعنوان وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در دولت سیزدهم می گذرد. زلفی گل که خود جزء دانشمندان مطرح رشته شیمی در کشور است و سابقه اجرایی ریاست دانشگاه بوعلی سینا همدان (۸۷ تا ۹۳) و بنیانگذاری بنیاد ملی نخبگان را هم در کارنامه کاری خود دارد، در جلسه رای اعتماد (۲ شهریور ۱۴۰۰) بر نوآوری تصریح کرد و اظهار داشت که نوآوری باید در دستور کار ما قرار گیرد.
وی در مقام پاسخ به پاره ای از انتقادات نمایندگان در مورد تبدیل نشدن علم به ثروت در جامعه اظهار داشت: این تولید علم برای چیست؟ آثار تولید علم باید در جامعه بروز و ظهور یابد و علت این که چرا تابحال بروز پیدا نکرده، اینست که ما سه دسته تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای داریم. تمام قوانین و مقررات ما تابحال بیشتر برای تحقیقات بنیادی بوده است. نظام های سنجشی و انگیزشی ما برای تحقیقات بنیادی است که خروجی آن برون دادهای علمی و مقالات علمی بود. اگر دنبال این هستیم که نقش دانشگاه را در جامعه بروز دهیم، راهش اینست که برای سطح دوم تحقیقات، برنامه ریزی نماییم.
زلفی گل بر همین مبنا از آغاز کار اولویت هایی را در دوره وزارت خود برشمرد که شامل مرجعیت و دیپلماسی علمی، آموزش و پژوهش هدفمند، نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآوری، شاگردپروری و خلق ثروت از دانشگاه بود و هر کدام به زیربرنامه هایی در معاونت های مختلف وزارت علوم تبدیل شد.
اکنون و پس از نزدیک به ۳۶۵ روز از وزارت وی، هر کدام از این کلیدواژه ها به برنامه هایی تبدیل و اجرا شده اند که هر چند هنوز کامل به ثمر ننشسته اند؛ اهتمام وزارت علوم را برای اجرایی کردن این اولویت ها نشان می دهند.
افزوده شدن معاونت فناوری و نوآوری به مجموعه وزارت علوم برای سامان بخشی به اداره امور پارک های علم و فناوری، راه اندازی سامانه نان و تاسیس صندوق عالی علوم، تحقیقات و فناوری که مصوبه آن از سال ۱۳۹۸ تصویب شده ولی ابلاغ نشده بود، طراحی و اجرای طرح مهارت های ناب استادی (منش استادی) برای اعضای هیات علمی تازه استخدام و اختصاص ۳ درصد از بودجه کل دانشگاه ها به فعالیتهای فرهنگی، تدوین شیوه نامه اجرایی آئین نامه تشکیل مؤسسات دانشجوی بین الملل توسط معاونت دانشجویان بورس سازمان امور دانشجویان برای سامان دهی به جذب دانشجویان خارجی و افزایش ظرفیت آنها در مجموعه آموزش عالی کشور، راه اندازی ۱۶ اتاق فکر با فعالیت تخصصی در حوزه های مختلف و با شعار فکر از حکیمان، اجرا با حاکمان بخشی از این برنامه هاست.
معاونت آموزشی و توجه بیشتر به نخبگان
در حالیکه با انتشار کرونا آموزش در دانشگاه ها از اسفند ۹۸ مجازی شده بود، با اصرار وزیر علوم و تدارک معاونت آموزشی این وزارت خانه از ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ حضوری شد. این معاونت همینطور با عنایت به تاکید وزیر علوم در خصوص شناخت و ارزش دهی به نخبگان علمی توافق نامه ای سه جانبه با معاونت علمی و فناوری و بنیاد ملی نخبگان برای پشتیبانی از نفرات برتر کنکور، برگزیدگان المپیادهای جهانی و المپیادهای علمی دانشجویی تدوین کرد.
بر اساس این توافق نامه نفرهای اول تا ۱۰۰ کشوری آزمون سراسری رشته های ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی و نفرات اول تا ۵۰ رتبه آزمون سراسری رشته های هنر و زبان های خارجی در رشته های اولویت دار این توافقنامه علوم پایه چون؛ آمار، فیزیک، ریاضی، زمین شناسی، زیست شناسی و شیمی و رشته های علوم انسانی شامل ایران شناسی، باستان شناسی، تاریخ، جامعه شناسی، جغرافیا، زبان عربی، ادبیات فارسی، علوم تربیتی، علوم قرانی، حدیث و فلسفه و کشاورزی در دوران تحصیل و پس از آن برای اشتغال حمایت می شوند تا به این شکل هدایت تحصیلی نخبگان به شکل بهتری صورت گیرد.
بر اساس این طرح، پذیرش بدون آزمون بعنوان استعدادهای درخشان در دوره های تحصیلی بالاتر تا مقطع دکتری تخصصی در رشته های هدف در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، دریافت حمایت مالی ماهانه بنیاد ملی نخبگان به میزان حداقل دستمزد تعیین شده توسط شورایعالی کار، در صورت انتخاب و پذیرش در رشته های هدف در خلال دوره‌ی تحصیل در داخل کشور در ازای انجام فعالیتهای علمی و اجرایی، دریافت کمک هزینه بنیاد ملی نخبگان برای اجرای برنامه‌ی توانمندسازی و پشتیبانی از فعالیت های آموزشی، پژوهشی، فناورانه، نوآورانه و فرهنگی به پیشنهاد برگزیده‌ی طرح و تأیید استاد راهبر، بهره مندی از تسهیلات طرح جایگزین خدمت بنیاد ملی نخبگان (طرح شهید صیاد شیرازی)، اعطای تسهیلات دوره‌ی پسادکتری بنیاد ملی نخبگان (طرح شهید دکتر چمران) پس از انتهای دوره دکتری تخصصی به مدت حداکثر ۳ سال، اعطای تسهیلات ویژه‌ی بنیاد ملی نخبگان برای جذب در دستگاههای اجرایی و مؤسسه های علمی کشور (طرح شهید دکتر شهریاری)، اعطای تسهیلات استادیاران جوان بنیاد ملی نخبگان (طرح مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی) و در صورت اشتغال بعنوان عضو هیئت علمی در داخل کشور همچون حمایت های مالی از این نخبگان بر مبنای توافق مورد اشاره است.
معاونت آموزشی وزارت علوم همینطور پایه های تشویقی استادان دانشگاه ها در بخش های مختلف را از ۱۰ مورد به ۳۲ مورد افزایش داد. این ۳۲ پایه تشویقی اساتید شامل پنج پایه برای فعالیتهای پژوهشی، پنج پایه برای مرجعیت علمی، پنج پایه برای دیپلماسی علمی، پنج پایه برای فناوری، پنج پایه برای فعالیتهای فناورانه، چهار پایه برای بحث آموزشی و تعدادی پایه برای سرآمدی در بخش های آموزشی، فرهنگی و مدیریت اجرایی می شود. افزون بر این، بر مبنای طرح جدید این وزارت خانه هر عضو هیات علمی دانشگاه که شرکت دانش بنیان تاسیس کند به ازای اشتغال برای فارغ التحصیلان دانشگاهی، یک پایه تشویقی دریافت می کند.
معاونت فرهنگی؛ رونق جشنواره ها و کوشش برای تخصیص ۳ درصد بودجه دانشگاه ها به فرهنگ
معاونت فرهنگی وزارت علوم با عنایت به تعطیلی و رخوت در فضای فرهنگی دانشگاه ها به علت دو سال آموزش غیرحضوری و شیوع ویروس کرونا، از ابتدا برای برگزاری جشنواره ها و رویدادهای فرهنگی کوشش کرد. عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفته بود تعطیلی آموزش حضوری دانشگاه ها و کمبودهای بودجه ای فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی را با رخوت شدیدی روبرو کرد. خیلی از فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در این زمان در فضای مجازی پیش رفت و از حوزه برنامه ریزی مدیریت فرهنگی خارج شد.
بنابراین برگزاری چهاردهمین جشنواره بین المللی حرکت (خرداد ۱۴۰۱)، سی و ششمین جشنواره ملی قرآن و عترت (فروردین ۱۴۰۱) و اختتامیه جشنواره بین المللی فارابی (تیر ۱۴۰۱) از اقداماتی بود که برای رونق بخشی به فضای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها به صورت حضوری انجام شد. همینطور معاونت فرهنگی وزارت علوم با تکیه بر انجام فعالیتهای فرهنگی خواهان اختصاص ۳ درصد از بودجه کل دانشگاه ها برای فعالیتهای فرهنگی شد که این امر با موافقت وزیر علوم روبرو شد ولی باید در مورد آن پیگیری صورت گیرد.
یکی از مواردی که زلفی گل، از آغاز وزارت بر آن اصرار داشت، توجه به امر تدریس بعنوان امری نیازمند دانش و تخصص و در همان حال نیازمند مهارت های معلمی و تدریس و هنر برقراری ارتباط با دانشجویان بود. بر همین مبنا معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم طرح منش استادی را با همکاری معاونت آموزشی و مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی تدوین کرد تا برای اعضای هیئت علمی تازه جذب شده، اجرا شود.
طرح منش استادی مقرر است در دو مرحله انجام شود؛ مرحله اول به صورت کشوری در مشهد مقدس و به مدت حدود سه هفته و مرحله دوم به صورت مستمر در استانهای در ارتباط با اساتید برگزار می شود.
معاونت فرهنگی وزارت علوم همینطور مرکز مستقل قرآن و عترت در این وزارت خانه و اداره فضای مجازی را در این معاونت راه اندازی کرده است.
منبع: دانشگاه فارسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب