رئیس دانشگاه تهران:
دانشگاهیان الگوهای جدید از کارآمدسازی نظام بر مبنای مکتب امام عرضه کنند
به گزارش دانشگاه فارسی رئیس دانشگاه تهران، عرضه ویرایش های جدید از الگوهای کارآمدسازی نظام مبتنی بر مکتب امام خمینی (ره) را تکلیف محیط های دانشگاهی دانست و اظهار داشت: وقتی می خواهیم وضعیت جامعه را نقد نماییم، به جای مطالبه گری صرف، پاسخگو باشیم که چه راهکارهای علمی متناسب با مفروضات زیربنایی مکتب امام عرضه کرده ایم.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از دانشگاه تهران، دکتر سید محمد مقیمی، در همایش ملی «امام خمینی، انقلاب اسلامی و پیوندهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی میان جوامع مسلمان» مکتب امام خمینی(ره) را بر مبنای مطالعات مدیریتی و به مثابه یک بنیان فکری و اعتقادی و یک جنبش اجتماعی و فرهنگی و مبنای حرکتی برای رهروان مکتب را بررسی کرد و اظهار داشت: مدیران نظام اسلامی برای کارآمدسازی بیشتر نظام باید ابتدا مکتب امام خمینی (ره) را به خوبی بشناسند، جنبه های مختلف آنرا موشکافی کنند و متناسب با اقتضائات کاری که دارند از آن بهره ببرند.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، مکتب امام خمینی (ره) را از نظر بنیان گذاری، توسعه دهندگی و ترویج کنندگی قابل بررسی دانست و عنوان کرد: امام راحل با اقدامات انقلابی، سال ها تبعید و با مجاهدت های قبل و پس از انقلاب، مکتبی جهانی را پایه گذاری کردند. پس از رحلت حضرت امام(ره)، مقام معظم رهبری نقش تبیین کننده و توسعه دهنده مکتب را ایفا کرده اند؛ همان گونه که در مکاتب دیگر هم افرادی نقش کلیدی برای بسط و تبیین مکتب ایفا می کنند.
وی اضافه کرد: عده ای هم در دنیا مروج این مکتب شدند؛ از جنبش حزب الله در لبنان، جنبش شیخ زکزاکی در آفریقا، جنبش انصارالله در یمن و حشدالشعبی در عراق و سایر جنبش های اسلامی. امروز می بینیم در مرزهای آمریکا و درون آمریکا هم شاهد حضور مروجین مکتب امام رضوان الله تعالی ضد هستیم. مکتب امام خمینی (ره) تازه به مرحله بلوغ رسیده و مکاتبی از آن با ویرایش جدید، عرضه شده که نمونه های بارز آن جنبش حزب الله در لبنان، انصارالله در یمن و نمونه آخری آن مکتب شهید سلیمانی است که هر کدام از اینها تحولی شگرف در دنیا بوجود آورده اند.
وظیفه دانشگاهیان است که ابزارهای کارآمدسازی مکتب و نظام اسلامی را فراهم کنند
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه مکتب امام خمینی (ره) تمام خصوصیت های یک مکتب جامع را به معنای واقعی کلمه دارد، درباره مبحث کارآمدسازی بعنوان یک بحث رایج در مکاتب، اظهار داشت: گاهی اوقات به اشتباه، مشکلاتی مانند مشکلات اقتصادی در جامعه را به ناتوانی مفروضات مکتب تعمیم می دهند، در حالیکه در مکاتب مختلف، این مباحث در حوزه وجوه اجرایی و کارآمدسازی مطرح می شود و الزاما ربطی به مبنای فکری مکتب ندارد. امام خمینی (ره) با عرضه مکتبی الهام بخش، بستر را برای نظام اسلامی فراهم کردند و این وظیفه ما دانشگاهیان است که ابزارهای اجرایی و کارآمدسازی مکتب و نظام اسلامی را فراهم نماییم.
وظیفه ما دانشگاهیان این است که وقتی می خواهیم وضعیت جامعه را نقد نماییم، به جای مطالبه گری صرف، باید پاسخگو باشیم که چه راهکارهای علمی متناسب با مفروضات زیربنایی مکتب امام عرضه کرده ایم؛ اما متأسفانه شاهد می باشیم که برخی افراد مدعی به جای این که پاسخگو باشند که برای کارآمدسازی مکتب چه کرده اند، در قامت مطالبه گر ظاهر می شوند.
نیازمند فضای نقد و بررسی در محیط دانشگاه هستیم
وی با تکیه بر این که باید در فضای دانشگاه زمینه کارآمدسازی و ابزارهای لازم برای اجرای آنرا فراهم نماییم، تصریح کرد: به شدت نیازمند فضای نقد و بررسی در محیط دانشگاه هستیم. کم و کاستی های اقتصادی و اجتماعی موجود به ساز و کارهای اجرایی بازمی گردد و عموما ناشی از آن است که با جنبه های مختلف فکری حضرت امام آشنا نیستیم. اگر مدیران با افکار و مکتب حضرت امام آشنا باشند و آن نگاه آخرت گرایی که حضرت امام در مدیریت مسائل جامعه داشتند در مدیران ما ایجاد شود، قاعدتا زمینه برای تحقق کارآمدسازی فراهم خواهد شد.
دکتر مقیمی، محدود کردن مکتب امام خمینی(ره) به ایران، جهان تشیع یا کشورهای اسلامی را نادرست خواند و تصریح کرد: امروز همه متفق القول هستند که این مکتب مرز جغرافیایی نمی شناسد و فراتر از جغرافیای خاصی است. امروز حتی شاهد مصداق هایی در درون کشور آمریکا هستیم که افراد یا گروه هایی خصوصیت های مکتب امام را بوجود آورده و پرورش داده اند. این مکتب متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی دائما درحال تکثیر است و از سوی دیگر از آنجائیکه مبتنی بر آموزه های قرآنی و سیره معصومین است، هیچگاه کهنه نمی گردد و زوال پذیر نیست.
خودمانایی مکتب امام (ره)
وی خصوصیت دیگر مکتب امام راحل را خودمانایی دانست و اظهار داشت: برخی تصور می کردند پس از رحلت امام (ره)، عمر این نهضت تمام می شود، در حالیکه خصوصیت خودمانایی مکتب ایشان به خوبی نشان داده است شاهد زایش ها و تکثیر مکتب های مختلف با همان خصوصیت مکتب اصلی در جای جای دنیا هستیم.
مکتب امام (ره) متناسب با مقتضیات زمانی، مکانی و موضوعی دائما درحال تکثیر است. مکاتب منشعب از مکتب امام خمینی، بر خلاف مکاتب و مشرب های متداول در دنیا، پویا و سرزنده هستند و به تناسب شرایط، نوآور و خلاق عمل می کنند و انسان های فعال در آن، افرادی بالغ و کمال یافته هستند که بر مبنای مفروضات و اصول کلی، دائما ویرایشی متناسب با شرایط زمانی و مکانی و موضوعی از مکتب امام بازتولید می کنند که مبین خودمانایی یا خاصیت هولوگرافیک مکتب امام است.
رئیس دانشگاه تهران اضافه کرد: ازاین رو این که برخی فرض می کنند اگر این جنبش را در ایران نابود کنند کار مکتب تمام می شود، تصور غلطی دارند؛ چون مکتب حضرت امام تکثیر پیدا کرده و مهارشدنی نیست. برخی گمان کردند با غبارآلود کردن فضای کشور و دانشگاه، ما را مجبور به عقب نشینی خواهند کرد. اما این فهم لازم را ندارند که مگر این سیل خروشان ولایتمدار را که حاضرند از جانشان بگذرند، از برخی تحرکات رذیلانه هراسی به دل راه خواهند داد.
ذره ای کوتاه نخواهیم آمد؛ آینده روشنی پیش رو داریم
وی تصریح کرد: ما ذره ای کوتاه نخواهیم آمد، کوشش برای ایجاد خدشه بی نتیجه است و ما با تمام توان ایستادگی خواهیم کرد و با افتخار جان خویش را نثار مکتبی می نماییم که مبتنی بر اسلام است. تا وقتی که این تفکر در مجریان و مروجین مکتب امام وجود دارد و مرتب هم رو به تزاید است، به فضل الهی از این مشکلات، پیچ تاریخی و محدویت هایی که وجود دارد، عبور می نماییم. آینده روشنی پیش رو داریم و نباید ذره ای تردید به خود راه دهیم، چونکه این وعده الهی است و این مکتب فکری، مبنای ناب و اصیلی دارد و هر روز هم پخته تر و بالغ تر می شود.
دکتر مقیمی درباره خصوصیت های دیگر مکتب امام راحل اظهار داشت: مکتب امام(ره) متناسب و سازگار با فطرت انسان است و هر انسان آزادی خواهی در هر جای دنیا با مکتب امام خمینی آشنا شود، با جان و دل آنرا می پذیرد. مکتب حضرت امام زوال ناپذیر است، به این معنا که هیچگاه به مرحله شکست نمی رسد، چون که آبشخور فکری اصلی مکتب امام، قرآن کریم و آموزه های مبتنی بر سیره نظری و عملی معصومین (ع) است؛ بنابراین هیچگاه زوال پذیر نخواهد بود.
وظیفه دانشگاهیان برای کارآمدسازی
وی افزود: مکتب امام خمینی (ره) مبتنی بر مقتضیات زمانی، مکانی و موضوعی است؛ یعنی خویش را در هر بستر زمانی، مکانی و موضوعی می تواند منطبق نماید و بر خلاف برخی مکاتب، شئون ویژه ای به افرادی که در این مکتب خدمت می کنند قائل است. نوع نگاه مکتب امام به انسان هایی که در این مکتب فعالیت می نمایند، نگاه بعنوان انسان مقلد نیست، بلکه انسان کمال یافته ای است که می تواند فکرهای جدید، ابتکارات نو و مکتبی با ویرایشی جدید بازتولید نماید و آنرا با شرایط زمان و مکان و با موضوعات متنوعی که مورد عمل آنهاست منطبق سازد و با حفظ چارچوب ها و مفروضات بنیادین مکتب امام، ویرایشی جدید متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی و موضوعی بازتولید نماید و پویایی و سرزندگی آنرا تداوم بخشد.
رئیس دانشگاه تهران درباره وظیفه نهاد دانشگاه در برابر مکتب امام خمینی (ره) عنوان کرد: در محیط دانشگاه وظیفه ما این است که جنبه های کارآمدسازی این مکتب را متناسب با زمان و مکان و موضوع هایی محیط دانشگاه، بازآفرینی و ویرایش جدیدی از آن عرضه نماییم. این ویرایش های جدید جزء تکالیف ما در محیط علمی و دانشگاهی است و باید روی آن فکر نماییم. چارچوب های این نظام اسلامی روز به روز درحال مستحکم شدن است و اگر ضعف هایی وجود دارد در ارتباط با ساماندهی امور تخصصی در رابطه با زندگی مردم است که متأسفانه کارهای علمی نظام مند و کاربردی جامع در دانشگاه ها در مورد آنها صورت نگرفته است.
وی اضافه کرد: از ما بعنوان مسئول و معلم خواهند پرسید که برای ترویج مکتب امام چه کردید. ازاین رو صرفاً به ژست روشنفکری و انتقاد تند و نیش دار نپردازیم، بلکه باید راهکار ارائه نماییم. بنابراین از همه اندیشمندان و متفکرین دعوت می کنم که ابتدا به صورت عمیق مکتب امام را مطالعه کنند و در قالب مکتب امام، تولید فکر کنند و این مکتب را توسعه دهند.
مولف کتاب اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام، در بخش دیگر سخنانش به روش امام در زمینه مدیریت تعارضات در کشورها و ملل مسلمان اشاره نمود و عنوان کرد: در دیدگاه حضرت امام(ره) سه راهبرد اساسی «هدف مشترک»، «دشمن مشترک» و «وحدت کلمه» برای همگرایی کشورها و ملل مسلمان وجود دارد.
وی هدف اصلی، نهایی و مشترک ملل مسلمان را اجرای احکام اسلامی بیان کرد و اضافه کرد: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در این فضا اعتقاد دارند که باید افراد کمال یافته ای در این مکتب خدمت کنند و اختلاف سلیقه را امری ضروری می دانند. ایشان معتقدند اختلاف نظر و سلیقه خوب است ولی با تشتت آراء مخالف هستند. بنابراین قرار نیست مشرب های فکری- سیاسی مختلف که می خواهند ذیل پرچم مکتب امام فعالیت کنند، نظر و سخن واحدی داشته باشند و مطمئنا اختلاف نظر نه تنها پایه های مکتب را سست و لرزان نمی کند، بلکه پویایی آنرا تضمین می نماید.
رئیس دانشگاه تهران با یادآوری این که امام خمینی(ره) طرفدار فضای شادابی سیاسی و تضارب افکار بوده و خمودگی و رکود را شایسته این مکتب نمی دانستند، اظهار داشت: مقام معظم رهبری هم مبانی فکری حضرت امام (ره) را در دوره زعامت مسلمین توسعه دادند و تبیین کردند، بنابراین مکتب در طول این سال ها به اوج بلوغ خود رسیده و تلاشهای مخرب دشمنان داخلی و خارجی نمی تواند خدشه ای به آن وارد کند.
فرق بین دانشگاه اسلامی و غیراسلامی بر مبنای نگاه امام(ره)
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران هم در این همایش با اشاره به اینکه با حرکت در راه معنویت می توانیم قدرت مندانه مسیر صحیح انقلاب را پیش ببریم، به سفارش های امام راحل به دانشگاهیان اشاره نمود و اظهار داشت: امام (ره) فرمودند دانشگاه های غیراسلامی در منتهی درجه کار خودشان طبیعت را درک می کنند ولی طبیعت را برای معنویت مهار نمی کنند؛ یعنی ما یک هدف جدی داریم و آن بحث معنویت است و طبیعت را باید برای آن مهار و استفاده نماییم و تمام علوم طبیعی را برای این جهت به کار بگیریم.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر مهدی کرمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران ضمن اشاره به بحث معنویت در رویکرد و فعالیتهای امام خمینی (ره) اظهار داشت: معنویت در رویکرد فعالیتهای حضرت امام، رمز پیروزی انقلاب اسلامی، پایداری انقلاب و فراهم شدن زمینه های بروز بیشتری برای انقلاب بوده است. بگونه ای که هرچه از عمر انقلاب اسلامی می گذرد بالنده تر می شود.
وی اضافه کرد: رمز پیروزی امام خمینی(ره) در این بود که امام نیاز واقعی بشر این قرن را درست تشخیص داد و درحالیکه خیلی ها فکر می کردند نیازهای بشر در مسائل اقتصادی و اجتماعی خلاصه می شود، ولی امام دانست که قرن ۲۱ قرن فرامدرن و قرن معنویت است و گرایش معنوی بروز و ظهور پیدا می کند؛ بنابراین امام(ره) اساس انقلاب را انقلاب فرهنگی قرار داد و علاوه بر برجسته تر بودن موضوعات فرهنگی در فرمایشات ایشان، در بین مباحث فرهنگی هم بحث معنویت برجسته تر از همه مباحث فرهنگی دیگر خویش را نشان داده است.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران اضافه کرد: هم اکنون هم هر اندازه که مبحث معنویت در عالم برجسته تر می شود، جایگاه انقلاب اسلامی خویش را روشن تر و واضح تر و آماده تر نشان داده است. بنابراین با انقلاب اسلامی ایران شاهد به انتها رسیدن گفتمان مدرن هستیم و گفتمان های که مشابه گفتمان سوسیالسیم انقلابی بوده است و گفتمان فرامدرن در واقع خویش را با رویکرد معنویت دارد نشان داده است.
وی سخنان با بیان اهمیت جایگاه معنویت در دنیای امروز، اظهار داشت: همان راهی را که حضرت امام شروع کردند، در کلمات مقام معظم رهبری برجسته تر و بومی سازی شده تر برای این زمان و متناسب با این زمان در بیانیه گام دوم انقلاب عرضه می شود.
دکتر کرمی با اشاره به اینکه روح بیانیه گام دوم انقلاب مبتنی بر اخلاق و معنویت است، اظهار داشت: اگر تمام بندهای بیانیه را کنار هم قرار دهیم، در نهایت به این جمله مقام معظم رهبری می رسیم که لازم است در مورد بحث معنویت در تحقق تمدن نوین اسلامی تلاش کنیم؛ یعنی باید به دنبال یک تمدن نوین اسلامی باشیم و آنچه که خویش را در این تمدن نوین اسلامی خوب نشان داده است بحث معنویت است.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران به دیدار استادان دانشگاه تهران در تیر ماه سال ۱۳۵۸ با حضرت امام اشاره نمود و اظهار داشت: امام در این دیدار بر توجه نسبت به بحث معنویت در مجامع تاکید داشتند و ایشان فرمودند که اساتید مبحث ضرورت بهره گیری معنوی و توحیدی از علوم را باید سرلوحه برنامه های خودشان قرار دهند.
وی اضافه کرد: یعنی این که استادان فقط به طبیعت توجه نکنید و این لفظ طبیعت را ایشان به کار بردند و فرمودند که دانشگاه های غیر اسلامی در منتهی درجه کار خودشان طبیعت را درک می کنند ولی طبیعت را برای معنویت مهار نمی کنند؛ یعنی ما یک هدف جدی داریم و آن بحث معنویت است و طبیعت را باید برای آن مهار و استفاده نماییم، یعنی تمام علوم طبیعی را برای این جهت به کار بگیریم.
بر اساس دیدگاه حضرت امام (ره)، اسلام به علوم طبیعی نظر استقلالی ندارد بلکه اسلام طبیعت را برای رسیدن به حقیقت مهار می کند و رو به وحدت و توحید می برد.
وی در پایان، انسان سازی را جوهر تمدن اسلامی از منظر حضرت امام عنوان نمود و اظهار داشت: در تمدن اسلامی مدنظر حضرت امام، آزادی و معنویت نقش اصلی را دارا هستند. امام از مقام معنوی خود در مواقع بسیاری استفاده کردند و آن قدرت های معنوی است که می تواند خیلی از امور را پیش ببرد. بنابراین اگر انقلاب را مبتنی بر معنویت انجام دادند به سبب قدرتی است که معنویت بوجود می آورد.
به گزارش دانشگاه فارسی به نقل از خبرگزاری ایرنا، همایش ملی امام خمینی، انقلاب اسلامی و پیوندهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی میان جوامع مسلمان به همت مرکز مطالعات عالی انقلاب اسلامی دانشگاه تهران در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.