نتایج یك پژوهش نشان داد؛
افراد با تحصیلات بالاتر بیشتر در راهپیمایی اربعین شركت می كنند
دانشگاه فارسی: بر طبق تحلیل پیمایش راهپیمایی اربعین توسط عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، افراد دارای تحصیلات بالاتر دفعات بیشتری در راهپیمایی اربعین شركت كرده اند.
به گزارش دانشگاه فارسی به نقل از شورایعالی انقلاب فرهنگی، پژوهش «تحلیل پیمایش راهپیمایی اربعین حسینی: ظرفیت ها، چالش ها، نمادها و معانی» به كوشش سعیدرضا عاملی، عضو هیئت علمی دانشكده مطالعات جهان، دانشگاه تهران و با تلاش مركز پژوهشی سیاست های فضای مجازی دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۶ منتشر گردید. این پژوهش با هدف زمینه یابی، نگرش سنجی و ایده آل سنجی مشاركت كنندگان در رخداد سالیانه اربعین تدوین شده است.
در بخش مربوط به پژوهش «تحلیل پیمایش راهپیمایی اربعین حسینی: ظرفیت ها، چالش ها، نمادها و معانی» در ارتباط با نوع و شیوه این پژوهش چنین آمده است:
پیمایش این پژوهش حاصل توزیع و تكمیل ۸۳۹ پرسشنامه به چهار زبان فارسی، عربی، تركی و انگلیسی در جریان راهپیمایی سالیانه اربعین در كشور عراق در سال ۱۳۹۶ است و همین طور این پرسشنامه شامل دو بخش جمعیت شناختی و بخش مطالعاتی با مقیاس لیكرت بوده است.
در ابتدای این پژوهش عنوان شده است: این حركت از سویی ریشه در باورهای اعتقادی شیعیان و مفهوم باارزش «زیارت» دارد و از طرف دیگر در شرایط كنونی جهان اسلام، بزرگترین گردهمایی مسلمانان و خصوصاً شیعیان است.
«زیارت اربعین» تبدیل به محملی برای ارتباط هر چه بیشتر مسلمانان از زبان ها، اقوام و ملیت های مختلف حول محور زیارت امام حسین (علیه السلام) شده است.
همچنین تاكید شده است: ابعاد مختلف اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این راهپیمایی باید مورد توجه قرار گیرد و نسبت به باورهای مذهبی، فرهنگ و تفكر شیعی بررسی شود.
برخی از نتایج تحلیل پیمایش «راهپیمایی اربعین حسینی: ظرفیت ها، چالش ها، نمادها و معانی» به قرار زیر است:
غیر شاغلان دیدگاه به نسبت مساعدتری درباب نحوه برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین نسبت به شاغلان دارند، درحالی كه شاغلان بیشتر از غیرشاغلان در مراسم شركت داشته اند، اما نظرات آنها در مورد نحوه برگزاری مراسم، انتقادی تر بوده است.
از بین متغیرهای جمعیت شناختی مؤثر بر مشكلات و كاستی های راهپیمایی اربعین آثار گسترده سن از مواردی بوده كه اثبات شده است؛ سنین ۱۵ تا ۱۹ سال، ۳۰ تا ۴۴ سال و بالاتر از ۶۰ ساله ها نسبت به وجود نحوه عزاداری گروه های مختلف شیعیان با هم، مشكلات موجود در عراق (احساس امنیت كم)، سخت گیری های امنیتی آزاردهنده در این مراسم و شركت كنندگانی كه زبان یكدیگر را متوجه نمی شوند، دیدگاه مثبت دارند و به عبارت صریح تر، معتقد هستند كه این مشكلات وجود دارد. سایر گروه های سنی، نگاهی معكوس به سوژه دارند.
متأهلین، به طوركلی به دفعات بیشتری نسبت به مجردین در راهپیمایی های اربعین مشاركت می كنند.
شاغلان (۷.۵۶درصد) بیشتر از غیرشاغلان (۳.۴۳درصد) در راهپیمایی اربعین سال ۱۳۹۶ مشاركت داشته اند.
سطح تحصیلات با تعداد دفعات مشاركت در راهپیمایی اربعین، رابطه مستقیم دارد، پس هرچه سطح تحصیلات فرد بالاتر می رود، میزان دفعات مشاركت فرد در راهپیمایی های سالیانه اربعین نیز افزایش می یابد.
طبقه اقتصادی، تأثیری بر دفعات مشاركت در راهپیمایی اربعین ندارد
دفعات مشاركت در راهپیمایی اربعین بر نگرش درباب اثرگذارترین نمادها و رسانه ها در راهپیمایی اربعین درباره میهمان نوازی و محبت مردم عراق تأثیر مستقیم دارد و با افزایش دفعات مشاركت، نگرش افراد نسبت به این نوع نماد، موافق تر می شود.
جمع بندی پژوهش
نتایج این مطالعه پیمایشی، بیشتر از هر چیز این ایده را اثبات می كند كه شركت كنندگان در راهپیمایی اربعین حسینی، اهدافی چون تقویت اتحاد و همبستگی بین مسلمانان، شناخت بهتر دوده (علیه السلام)، افزایش آمادگی برای ظهور، احیای ارزش ها و تقویت مقاومت و پایداری را دنبال می كنند.
راهپیمایی اربعین قابلیت بالایی در تقویت و تحكیم اعتقادات دینی، همبستگی جهان اسلام و همین طور تقویت مقاومت و پایداری جوامع اسلامی در مقابل هجمه های تبلیغاتی، سیاسی یا نظامی كشورهای متخاصم دارد.
اگرچه این رویكردها، با عنایت به شرایط منطقه و جهان، می تواند معنای سیاسی نیز داشته باشد، اما از نظر نوع كنش ها و اقدامات، بر تقویت عناصر دینی و اعتقادی تمركز دارد و ازاین رو، راهپیمایی اربعین قابلیت بالایی در تقویت و تحكیم اعتقادات دینی، همبستگی جهان اسلام و همین طور تقویت مقاومت و پایداری جوامع اسلامی در مقابل هجمه های تبلیغاتی، سیاسی یا نظامی كشورهای متخاصم دارد.
درحالی كه كاركرد سیاسی مراسم از خلال جنبه های معنوی و دینی به خوبی حاصل می شود، اما عموماً مشاركت كنندگان نسبت به بهره برداری سیاسی جناح خاص یا كشور خاص از مراسم، نقد دارند و این اتفاق را خطری برای همبستگی و اتحاد و در تضاد با روح حاكم بر مراسم و همین طور انگیزه ها و دلیلهای حضور خود تلقی می كنند.
همچنین در ادامه نتایج این پژوهش بیان شده است كه آثار اعتقادی اربعین، نوعاً همان آثاری هستند كه بر تقویت همبستگی اجتماعی و سیاسی جهان اسلام و خصوصاً تشیع نیز مؤثر است.
برخی مخاطرات قابل توجه در این بخش از پژوهش به قرار زیر است:
تحركات فرقه های انحرافی در مراسم كه امكان دارد بر طبق برنامه از پیش تعیین شده كشورهای متخاصم رخ داده باشد، كه این فرقه ها با دامن زدن به رفتارهای انحرافی مانند قمه زدن و لطمه رساندن به خود یا دیگران، در تعارض با روح حقیقت جویی در مراسم اقدام می كنند، پس باید در این خصوص هوشیاری لازم را اتخاذ نمود.
غلبه ابعاد مادی مراسم و برخی تحركات برای تبدیل مراسم به صورتی گردهمایی تفریحی، مصرف گرایانه یا سودجویانه، از دیگر جنبه های پنهانی است.
هر جنبه ای از مراسم كه در تضاد با هدف متعالی و اعتقادی مستتر در راهپیمایی است را باید بعنوان یك نقطه بحران در مقابل این حركت شكوهمند تلقی نمود (لزوم توجه و برنامه ریزی برای مهار و هدایت نقاط بحران، تا به بحران فراگیر بدل نشود).
مهمترین دستاوردهای تحقیق در چارچوب مجموعه گزاره های سیاستی و راهبردی به منظور بهره برداری عملیاتی بهتر به قرار زیر بیان شده است:
تمركز بر بعد اعتقادی و دینی مراسم و پرهیز از گفتمان سیاست زده
مدیریت مراسم از نظر نفوذ جریان های انحرافی
تقویت و ساماندهی زیرساخت های ارتباطی
ارتقای سطح خدمات و امكانات بهداشتی
مدیریت متمركز نیروی انسانی
برون سپاری مدیریت اسكان زوار
مدیریت تولید، توزیع و مصرف غذا
بازنمایی رسانه ای دینی و اعتقادی مراسم راهپیمایی با تاكید بر مهمترین دستاوردهای تجربه شده (و پرهیز از كنایه های سیاسی صریح در بازنمایی رسانه ای).
منبع: دانشگاه فارسی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب